De functie van anaalklieren en de problemen bij de hond

Wat zijn anaalklieren, en wat is hun functie?

De anaalklieren zijn twee klieren in de sluitspier van de anus, die de vorm van zakjes hebben. De zakjes liggen aan de onderkant, aan weerszijde van de anus. Op een wijzerplaat zou dit op 4 uur en op 8 uur zijn. In deze klieren zit een onaangenaam ruikende vloeistof of pasta, die feromonen bevat. Feromonen zijn chemische signaalstoffen waarmee wordt gecommuniceerd tussen soortgenoten (planten, honden, katten en zelfs mensen). Alhoewel niet helemaal duidelijk is wat de precieze functie is van de anaalklieren van de hond (en kat), wordt aangenomen dat het de functie van communiceren heeft. De dieren verspreiden er hun feromonen mee. De anaalklieren zijn dus essentieel. Een hond kan er signalen mee geven aan andere honden.

Heeft u zich wel eens afgevraagd waarom honden (en ook andere dieren) bij ontmoetingen elkaars achterwerk besnuffelen? Alles draait hier om de geur die de anaalklieren verspreiden! Veel baasjes vinden dat gedrag van hun hond niet prettig, maar u kan hem beter zijn gang laten gaan.

Waarom legen honden hun anaalklieren?

Honden hebben verschillende redenen om hun anaalklieren te legen en zo hun geur te verspreiden. Bij ontlasting worden de anaalklieren geleegd door de druk die erop wordt uitgeoefend door de ontlasting zelf. In dit geval spreken we van passief legen.

Het legen van de anaalzakjes kan ook actief gebeuren. In dat geval geeft de hond een seintje! Dit gebeurt in geval van stress, grote angst, paniek enz. In het geval van actief legen kan de inhoud tot 1m20 ver worden uitgespoten, afhankelijk van het soort hond. Dit zal niet ongemerkt voorbijgaan aan omstanders omwille van de specifieke en onaangename geur.

Hoe legen honden hun anaalklieren?

Als de hond geen problemen aan de anaalklieren heeft, leegt hij deze gewoon zelf, gelijktijdig met de ontlasting of in geval van stress, angst of paniek. Soms lukt hem dit echter niet. U zal de hond dan met zijn billen over de grond zien wrijven (dit fenomeen wordt ook wel sleeën genoemd) of over een ander oppervlak zoals bijvoorbeeld een boomstam. Als de hond dit veelvuldig herhaalt of als er tekenen zijn dat het pijn doet als hij dit doet, dan kan dat een teken zijn dat de anaalklieren verstopt zitten.

Hoe kunnen de anaalklieren van een hond verstopt raken?

Er zijn meerdere oorzaken voor een verstopping van de anaalklieren, waardoor er geen of heel weinig vloeistof uit de anaalklieren komt:

• Een abces: dit kan de uitgang van de anaalklieren gedeeltelijk of geheel versperren;
• Een tumor in de buurt van of in de anaalklieren, die het evacuatiekanaal gedeeltelijk of volledig kan blokkeren;
• Een ontsteking die voor een fistel zorgt, ook wel pijpzweer genoemd. Dit is een verbinding tussen twee holle organen;
• Inwendige parasieten (wormen) die zich vastzetten in het evacuatiekanaal van de klieren;
• Aartjes (een droge grassoort) die niet alleen de huid van de hond kunnen doorboren, maar ook alle lichaamsopeningen van de hond kunnen binnendringen (vulva, schede, oren, neusgaten, ogen). Aartjes zijn erg gevaarlijk voor honden;
• Een verwonding.

Hoe en wanneer moeten de anaalklieren van een hond worden geleegd?

Onder normale omstandigheden vereisen anaalklieren geen speciale aandacht van de hondeneigenaar, en hoeft deze ze dus niet te legen. Als de hond geen last heeft van zijn anaalklieren, en dus niet gaan sleeën, wordt het zelfs afgeraden om dit te doen.

De enige reden om in te grijpen en de anaalklieren van de hond te legen is als hij dit zelf niet kan. Het is voor de hond namelijk niet prettig.

Kleine hondenrassen zoals chihuahua's, teckels en kleine poedels, hebben vaker last van verstopte anaalklieren.

De techniek om de anaalklieren van een hond te legen

De techniek om de anaalklieren van de hond te legen is niet makkelijk en ook niet prettig. Aarzel daarom niet om naar de dierenarts te gaan, want hij weet exact hoe dit moet. Hij kan u ook laten zien hoe u het in de toekomst zelf kan doen, als dit ooit weer nodig zou zijn. Wil u het toch zelf doen? Lees dan hier hoe:

1. Zet de hond rechtop op uw hoogte, bijvoorbeeld op een tafel.
2. Hou de hond vast zodat hij niet beweegt.
3. Til de staart van de hond op om de anus vrij te maken.
4. Gebruik papieren handdoeken of een propere doek.
5. Oefen met twee vingers druk uit aan elke kant van de anus.
6. Oefen druk uit van beneden naar boven.
7. Veeg de anus van uw hond droog als de vloeistof eruit is.

Tip: Door de hond te douchen verdwijnen alle sporen van de echt stinkende geur.

Problemen met de anaalklieren: wanneer moet uw hond naar de dierenarts?

Als uw hond regelmatig met zijn billen over de grond wrijft, het zogenaamde sleeën, of als hij herhaaldelijk de anale zone likt, kan u best een dierenarts raadplegen. Sommige oorzaken van verstoppingen van anaalklieren kunnen vrij ernstig zijn. Als u zelf de anaalklieren van de hond leegt en merkt dat de afscheiding groenig van kleur is, ga dan ook naar de dierenarts.

Wat doet een dierenarts bij problemen met de anaalklieren?

De dierenarts zal controleren of er geen knobbeltjes zijn die het legen van de klieren verhinderen. Afhankelijk hiervan kunnen verdere testen nodig zijn om de diagnose te stellen. Als de klieren geïnfecteerd zijn, kan antibiotica worden voorgeschreven, en afhankelijk van het probleem kan zelfs een operatie worden overwogen.

In het geval van een recidief kan een sacculectomie worden uitgevoerd. Bij deze chirurgische ingreep worden de anaalzakjes verwijderd. Dit heeft geen invloed op het welzijn van de hond nadien.

Dit probleem is niet levensbedreigend maar verdient zeker een bezoek aan de dierenarts. Als u meer wilt weten over ziektes die de hond kan hebben, hoe je deze ziektes (indien mogelijk) kunt voorkomen? Neem dan eens een kijkje bij bijvoorbeeld:

• Moet u uw hond wel of niet laten steriliseren?
• Wat kan u doen wanneer uw hond een teek heeft?
• Welke planten zijn giftig voor een hond?
• Je hond trainen om alleen te zijn (zonder dat hij dan ongelukkig is!)