Belangrijkste informatie (TL;DR):
- Bij heupdysplasie past de heupkop niet goed in het gewrichtskapsel, oftewel de heupkom.
- De heupkop kan hierdoor uit de kom schieten, wat zeer pijnlijk is.
- Heupdysplasie kan op meerdere manieren behandeld worden, de dierenarts besluit wat de beste optie is.
Wat is heupdysplasie (HD)?
Een heup bestaat uit een heupkop en een heupkom. De kop past, normaal gesproken, goed in de kom, waardoor de hond goed en pijnloos kan lopen. Bij heupdysplasie heeft het gewricht juist een slechte aansluiting, de kop past niet in de kom of zit er te los in. Daardoor kan de heupkop uit de kom schieten en dat is erg pijnlijk. Heupdysplasie (of afgekort HD) kan ook nog eens artrose veroorzaken, wat ook pijn doet.
Heupdysplasie bij jonge honden
Jonge honden zijn honden tussen de vier maanden en twee jaar oud. Zij krijgen vooral klachten door het oprekken of scheuren van het gewrichtskapsel. Het is heel belangrijk om heupdysplasie vroegtijdig te diagnosticeren, het liefst al in het eerste levensjaar. Een dierenarts maakt gebruik van röntgenfoto’s om de ontwikkeling van de heupgewrichten te beoordelen en stelt zo de juiste behandeling op, zodat eventueel de scheuren in het gewrichtskapsel gerepareerd kunnen worden.
Heupdysplasie bij oude honden
‘Oude honden’ zijn ouder dan twee jaar. Terwijl de symptomen al vroeg kunnen optreden, kunnen ze later verergeren. Oudere honden ontwikkelen vaak bijkomende aandoeningen zoals artrose, en dat maakt de heupdysplasie nog pijnlijker.
Oorzaken van heupdysplasie bij honden
Omdat sommige dieren geen heupdysplasie hebben, maar er wel drager van zijn, kan het nooit helemaal worden uitgesloten dat puppy’s geen heupdysplasie zullen krijgen later. Het kan namelijk een genetische aandoening zijn.
Grote hondenrassen
Dysplasie van de heupen bij honden is een regelmatig voorkomende kwaal bij grotere hondenrassen. Rottweilers, Duitse herders, Retrievers en Berner Sennenhonden zijn er dus gevoelig voor.
Voeding
Een dieet met veel calcium, een hoog energiegehalte of een foute calcium-fosforverhouding vergroot de kans op heupdysplasie. Vaak gaat beweging gepaard met voeding. Jonge grote honden die fysiek zwaar belast worden voordat ze volgroeid zijn, hebben een grotere kans op heupdysplasie. Het is helaas niet makkelijk te zeggen wat een té zware belasting is.
Tip van Santévet: We raden je af om je hond naast je fiets te laten rennen, maar we raden wel een goede, flinke wandeling aan!
Hoe herken je heupdysplasie bij honden? Wat zijn de symptomen?
Om te zorgen dat je hond een pijnloos leven leidt, is het belangrijk dat de ziekte zo vroeg mogelijk ontdekt wordt. De aandoening is voor een hondeneigenaar niet altijd duidelijk zichtbaar. Als je jonge hond één of meerdere van de volgende symptomen vertoont, raden we je aan om tijdig een dierenarts te raadplegen:
- Je hond heeft weinig zin om te bewegen en blijft meer liggen dan voorheen;
- Je hond staat moeilijk op;
- Je hond loopt mank;
- Je hond heeft een schommelend achterlijf bij het lopen;
- Je hond galoppeert liever dan hij draaft;
- Je hond kan niet meer op de bank of in de auto springen.
Hoe kun je heupdysplasie voorkomen?
Hoewel heupdysplasie bij honden vaak erfelijk bepaald is, zijn er toch enkele zaken die je kan doen om het te voorkomen:
● Laat je pup al vroeg onderzoeken: Dit kan al vanaf zes maanden. Hoe vroeger je het ontdekt, hoe sneller je de gevolgen kunt beperken.
● Gewichtsbeheersing: Handhaaf een gezond gewicht zodat de druk op de heupgewrichten minimaal is. Overgewicht kan de symptomen verergeren en de kans op verdere complicaties vergroten.
● Regelmatige beweging: Elke dag voldoende bewegen is belangrijk, maar je hond mag zijn gewrichten niet overmatig belasten.
Hoe stelt de dierenarts heupdysplasie vast?
Je dierenarts kan verschillende onderzoeken doen om de diagnose van heupdysplasie vast te stellen.
Heupdysplasie-onderzoek
Met behulp van een fysiek onderzoek kan je dierenarts vaststellen of je hond heupdysplasie heeft of er aanleg voor heeft. De diagnose wordt vastgesteld met een grondig fysiek onderzoek en röntgenfoto's.
PennHipp-test
De makkelijkste en tevens meest voorkomende manier waarmee bij jonge honden vaak gecontroleerd wordt op HD is het PennHipp-onderzoek. Hierbij wordt een serie röntgenfoto’s gemaakt, waarbij de heupen in meerdere posities en met een lichte gewichtsbelasting worden gefotografeerd. Mocht het röntgenonderzoek geen uitsluitsel bieden, kan de dierenarts beslissen een MRI- of CT-scan te nemen.
Aan de waggelende manier van lopen kan de dierenarts meestal vrij snel zien dat er sprake is van heupdysplasie.
Wat houdt de behandeling van heupdysplasie in?
De dierenarts kan een behandeling met of zonder operatie voorstellen.
Behandeling zonder operatie
De heupen mogen niet te veel belast worden. Tegelijkertijd is het belangrijk de (bil)spieren goed te trainen. Door de bilspieren goed te trainen, wordt het heupgewricht stabieler. Dit kan bijv. door je hond te laten zwemmen.
Ook krijgt de hond pijnstillers die niet alleen de pijn verminderen, maar ook ontstekingsremmend werken. Ontstekingsremmers remmen ook de vorming van artrose af. Je kan je hond verder helpen door een goede voeding te geven. Zo zijn er speciale gewrichtsdiëten die rijk zijn aan onverzadigde vetzuren. Ook deze werken ontstekingsremmend. De dierenarts kan je helpen de juiste voeding te vinden voor je hond met HD, zodat hij zo weinig mogelijk pijn heeft.
Medicijnen en supplementen
Er zijn ook verschillende medicijnen en supplementen beschikbaar om de pijn te verzachten:
|
Categorie |
Voorbeelden |
|
Pijnstillers & ontstekingsremmers (NSAID's) |
Carprofen, Meloxicam, Firocoxib en Robenacoxib |
|
Pijnstillers buiten NSAID’s |
Tramadol, Gabapentine en Amantadine |
|
Gewrichtsondersteunende supplementen |
Glucosamine, MSM, Chondroïtine en Hyaluronzuur |
|
Omega-3 vetzuren |
Vetzuren uit visolie, zoals EPA en DHA |
|
Groenlipmossel |
Extract van Perna canaliculus |
Behandeling met operatie
Door de heupkom te zagen en naar beneden te kantelen, komt de heupkop er dieper en dus stabieler in te liggen. Het gewricht wordt stabiel en artrosevorming wordt voorkomen. Deze operatie wordt enkel gedaan bij jonge honden, meestal onder de één jaar, waarbij nog geen artrose is gevormd. Als er al artrose is, heeft deze operatie geen effect meer.
Dierfysiotherapeut Sabine Ros schreef in 2023 het volgende: “Er zijn verschillende operaties die bij heupdysplasie toegepast kunnen worden. De keuze is afhankelijk van de ernst van de dysplasie, de grootte van je hond en de leeftijd. Een operatie bij heupdysplasie verkleint in de toekomst de kans op slijtage (artrose) in het heupgewricht.”
Wat kost een operatie voor heupdysplasie bij een hond?
Is er geen sprake van artrose, dan wordt meestal geprobeerd het heupgewricht te stabiliseren door middel van een bekkenkanteling. Heeft je hond te veel pijn door de artrose, dan wordt een andere methode toegepast waarbij de spier die de kop in de kom trekt deels wordt verwijderd. Dit is geen goedkope operatie (dit kan 1300 tot 1500 euro kosten). Het is ook mogelijk om het volledige heupgewricht te vervangen. Dat is nog duurder (tot 3000 euro). Raadpleeg je hondenverzekering bij Santévet om te weten hoeveel je terugbetaald krijgt.
Kan een hond leven met heupdysplasie?
Ja, een hond kan zeker leven met heupdysplasie. Hij kan dan echter wel last hebben van klachten. Diverse factoren spelen een rol op zijn pijn, denk hierbij aan de ernst van de aandoening, zijn leeftijd en de gekozen behandeling. Met ernstige HD kunnen honden bijvoorbeeld moeite hebben met lopen, springen en traplopen. Zonder behandeling kan hun kwaliteit van leven ernstig achteruitgaan.
Wat kun je als eigenaar doen als je hond heupdysplasie heeft?
Er zijn verschillende hondenrassen, met name Rottweilers, Duitse herders, Golden Retrievers en Berner Sennenhonden, waarbij HD verwacht kan worden. Voor deze honden en alle honden die in volwassen staat meer dan 30 kilo wegen, is het verstandig op jonge leeftijd al een lichamelijk onderzoek te laten uitvoeren, liefst voor zijn eerste verjaardag, want dan is een eventuele operatie nog mogelijk.
Heeft je hond HD, dan moet je hem zo pijnvrij mogelijk houden:
- Laat hem als pup niet té ruw en té lang met andere puppy’s ravotten.
- Laat je hond in de eerste 12 tot 18 maanden rechtlijnig draven.
- Zorg ervoor dat je hond niet te dik wordt.
- Schroef fysieke belasting van de heup terug als je merkt dat je hond pijn heeft of als hij mank loopt.
Wat is de levensverwachting van een hond met heupdysplasie (HD)?
Zoals eerder gezegd is heupdysplasie niet te genezen, maar je kunt de pijn van je hond wel verlichten. In principe kan elke hond met dysplasie aan de heupen een hoge leeftijd bereiken. De afwijking op zich is niet volledig te genezen, maar met een juiste manier van bewegen wel te stabiliseren. Let erop dat je dier niet te zwaar wordt. Als de klachten escaleren, kan de dierenarts medicatie geven of een medische ingreep uitvoeren. Vóór een behandeling is het belangrijk de mate en de oorzaak van heupdysplasie te onderzoeken.
Extra tips om de kans op artrose door heupdysplasie te verminderen
● Voorkom overgewicht: Honden met overgewicht hebben op latere leeftijd sneller last van artrose en zeker wanneer je hond ook gevoelig is voor heupdysplasie.
● Geef je hond de juiste voeding: Zowel de hoeveelheid voeding als de kwaliteit is belangrijk. Als je hond gevoelig is voor heupdysplasie of artrose zijn er supplementen die de afbraak van het kraakbeen afremmen.
● Orthopisch hondenkussen: Verwen je hond met een comfortabel hondenmandje van traagschuim. Deze kussens vormen zich naar het lichaam van je hond.
Bronnen:
- https://www.licg.nl/honden/heupdysplasie-bij-de-hond/
- https://www.sabinerosdierfysiotherapie.com/gezondheid/heupdysplasie-bij-honden-wat-mag-mijn-hond-nog-doen/